PARADİGMANIN İFLASI

PARADİGMANIN İFLASI 03 Kasım 1839’da Gülhane Parkı’nda Mustafa Reşit Paşa tarafından okunan Tanzimat Fermanı’nda (Hatta-ı Hümayun): “Memleketimizin coğrafi durumuna, mümbit topraklarına ve halkın kabiliyet ve istidadına göre lüzumlu şeylere teşebbüs olunduğu takdirde, beş-on yıl içinde Allah’ın yardımıyla istenilen şeylerin hasıl olacağı....”, bunun için de “ bazı yeni kanunlar konulmasının lüzumlu ve önemli görüldüğü...” söyleniyordu... Türkiye’nin iki yüzyıllık “asrileşme”, “muasırlaşma”, “batılılaşma”, “çağdaşlaşma”, “kalkınma”, “çağ atlama” problematiğinin serüvenin de ifadesi olan bu belgede yazılanlar doğrultusundaki devlet tercihleri, maalesef sömürgeleşme sürecinden öteye gidemedi. Cumhuriyet yönetimi de; Türkiye’nin emperyalist Batı ile olan ilişkilerinde, kapitalist Dünya sistemi içindeki konumunda köklü bir değişimi temsil niteliğine ulaşmadı. Zira; Cumhuriyeti kuran kadroların tarihsel geri planı; Osmanlı devlet sistemi içindeki askeri ve sivil kadro -bürokrasi-, ayan, eşraf, ağa, şeyh, komprodor burjuvazi sınıflarına dayanmaktadır. Böyle olunca da; kurucu ideoloji, ait oldukları ya da temsil ettikleri toplum sınıflarının gücünün ideolojisi olarak sisteme yansımıştır. Doğaldır ki, bu sınıfların belirleyici olduğu kurucu ideolojinin ilerici olması beklenemez... Bu paradigmanın belirleyici olduğu sistem; emperyalistler arası çıkar çatışmasından yararlanarak ayakta kalmayı, tarihin derinliklerinden gelen sosyal sorunları hukuk kurallarıyla aşmak yerine, hamasete dayalı milli ve dini söylemlerin belirlediği siyasetle aşmayı tercih etmiştir. Türkiye’de; demokrasi pratiğinin reel bir karşılığı olmadı, kitlelerin politik alanda etkili olmasına izin verilmedi. Resmî ideolojinin hayat bulması adına, resmi tarih yazımı ve söylemine uygun düzenlenen eğitim sisteminden geçirilen insanların düşünme yeteneğine bir tür ambargo konuldu. Paradigma; müesses nizamı savunmak üzerine siyaset sahnesinin aktörleri aracılığıyla, halen aynı minval üzere faaliyette... 06 Mayıs 2021 Ali Ekber Pekşen Bodrum

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

RUHUMA DOKUNAN FİLMLER Neşe ÜREL Neşe Ürel'in “Ruhuma Dokunan Filmler (I, II) kitaplarının ilki 2017’de yayınlanmıştı. İkincisi ise, Nisan 2023’de yayınlandı. Kitap baskıdan çıkar çıkmaz, derler ya…mürekkebi kurumadan imzalı olarak ulaştı. Sade bir film izleyicisi olarak kitabı okumaya başladığımda, filmler üzerine yazılanlarda farklı neler bulabilirim? Bir filmin anlatımını konu edinen yazıda, filmin izleyicisi için ilginç neler olabilir? gibi düşünceler kafamda sürekli dolaştı. Kitaplar, filmler üzerine farklı zamanlarda yazılan ve değişik platfomlarda ve yayın organlarında yer alan yazıların güncellenmesiyle yayına hazırlanmış. Kitaplarda yer alan yazıları okumaya başladığımda, filmler üzerine yazılanların yalnızca, yazıya konu edilen filmi anlatmadığını gördüm. Yazılarda, filmin konusu ya da temel hikayesi, filme emek verenlerle ilgili çok önemli detaylar yer almakta. Ancak daha da önemlisi, sade bir film izleyicisi olan insanlar için anlamlı hayat hikayelerine tanıklık e
Devamı
POPÜLİZM ve OTORİTER YÖNETİMLER 1970’li yıllar kapitalizminin en önemli göstergesi, çokuluslu şirketlerin doğuşu ve yaygınlaşmasıdır. Bu yaygınlaşmayı, küreselleşme adıyla ve “yeni” olarak sunan kapitalizm, SSCB’nin ve Doğu Bloku’nun çöküşüyle ideolojik rekabeti de geride bırakmış, dünyanın tek belirleyeni olmuştur. Küreselleşmenin en temel göstergesi, sermaye dolaşımı ve karşılıklı bağımlılığın artmasıdır. Dolaşım serbestisi, yatırımcılara kârlılığın ilk sıraya alınmasının fırsatlarını yaratmış, yatırımcılar da, bu fırsatlardan istifade amacıyla sınır tanımayacak şekilde yeni pazarlara yönelmişlerdir. Para hareketlerinin bu denli dolaşımı, ekonomik temelli uluslararası örgütleri doğurmuş, neo-liberal dünya düzeni pekişmiştir. ABD, kendi kontrolündeki tek kutuplu uluslararası sistem sayesinde, dünyanın çeşitli bölgelerinde rahatlıkla hareket etmeye başlamıştır. ABD’nin Küreselleşme ya da Yeni Dünya Düzeni adı altında sunduğu, gerektiğinde silah zoruyla dayattığı bu ilişkiler ağı, uyulm
Devamı
BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI (1914-1918) Birinci dünya savaşı öncesi gelişmelere kısaca göz atarsak; 1789 Fransız İhtilali’nin ürünü milliyetçilik akımı, imparatorluklardaki azınlıkları harekete geçirmiş, bağımsız devlet kurma isteklerini alenileştirmiştir. Bu amaçla yapılan girişimlerin, imparatorluk yönetimlerince kabul görmemesi, isyan ya da silahlı mücadeleyi de ortaya çıkarmıştır. 19. yüzyıl Avrupası, diğer dünya coğrafyalarından farklı olarak hızla sanayileşmiş. Dünyanın; sermaye, sanayi ve üretim merkezi haline gelmiştir. Bu süreç, diğer coğrafyalardaki üretim, çalışma düzeni ve ekonomik sistemler üzerinde de etkili olmuştur. Kapitalist sistemin doğası gereği bu durum, rekabeti de beraberinde getirmiş. Hammadde, sömürge, ucuz işgücü ve yeni pazarlar arayışı, rekabeti oldukça üst düzeye taşımıştır. Egemen (emperyal) devletler arasındaki bu rekabet; ulaşım yollarını elde tutma, hammaddeye kolay ulaşma, yeraltı ya da yerüstü zenginlik kaynaklarının kontrolü, petrol, kömür ve demir gibi
Devamı